پرسش سیزدهم: سلام خسته نباشید یکی ازفامیلهای ما بچه اش اوتیسم داره الان ده سالشه و مادروپدرش خیلی اذیت میشن چون پرخاشگره و وقتی مریض میشه خیلی اذیت میکنه و نااروم میشه و پدرومادرشو کتک میزنه وگریه میکنه کلاس های مخصوص بچه های استثنایی هم میره میخواستم بدونم درمان داره که این بچه ها عادی بشن؟ وچون فرزند اولشونه بچه ی دیگه ای ندارن برای فرزند دوم چه اقدامی بکنن که اوتیسم نشه و پرخاشگریش کنترل بشه چون مادرشو میزنه ؟لطف میکنید راهنمایی کنید.
پاسخ از دکتر پیشیاره:
درود و سلام
وقت خوش
دوست ارجمند، در پاسخ به بخش اول پرسش باید عرض کنم که همیشه در مواجه با کودک اوتیسم اولین پرسشی که در ذهن درمانگر نقش می بندد اینست که نوع و سطح آن چیست؟ میزان مشکلات اختلال یکپارچگی حسی یا پردازش حسی در ایشان چگونه است؟ آیا تاکنون اقدامات بالینی خاصی در این زمینه صورت گرفته است؟ زیرا که همیشه قانون اینگونه است که کلیه کودکان با اختلال اوتیسم دارای درجات مختلف و متمایزی ار اختلال یکپارچگی حسی هستند( البته باید در نظر داشت که این الزاما یک قانون دوسویه نیست)، و در بسیاری از مواقع ریشه ی بیقراری و ناآرامی و پرخاشگری در این کودکان میتواند این امر باشد که آنها در یک الگوی حسی آستانه ی ثبت حسی بالا و یا پائینی نسبت به حد معمول و هنجار طبیعی دارند و این موضوع سبب میشود تا از قرار گرفتن در معرض آن حس دچار اذیت و احساس ناخوشایند بشوند و شروع به پرخاشگری بکنند. از شایعترین این موارد میتوان به قرار گرفتن بطور طولانی مدت در فضای بسته و هوای ساکن، قرار گرفتن در معرض نور و صدا ی شدید، قرار گرفتن در جمع افراد زیاد و سرو صدای جمعیت و جاهای شلوغ و یا قرار گرفتن در معرض بوهای تحریک آمیز (خوشایند و یا ناخوشایند) اشاره نمود.
مورد دیگر اینست که آیا کودک این رفتار را فقط نسبت به پدر و مادرش بروز می دهد یا نسبت به همه؟ زیرا در بسیاری از مواقع کودک با اوتیسم فاقد توانایی گفتاری به دنبال راهکار و خواسته ای است و چون بالطبع حرکات انگشتی وریز و ظریف آنها هم مشکل دارد بنابراین به اولیه ترین الگوهای ارتباطی یعنی استفاده از کف دست و ضربه زدن پناه می برند. در خیلی از مواقع دیده شده است که بموازات قرار گرفتن پدر و مادر در جمع فامیل و دوستان، کودک احساس تنهایی می کند و شروه به بروز اینرفتار می کند.
اما اگر این الگوها بطور ثابت در قالب الگوهای عادتی رفتاری وجود دارد باید با استفاده از دارو درمانی به تخفیف و تسکین آنها در کنار استفاده از جلسات مشاوره ی روانشناسی به پدر و مادر و همچنین خدمات رفتار درمانی و بازی درمانی به کودک پرداخت.
در پاسخ به بخش دوم ؛ باید عرض کنم که بررسی دقیق آزمایشهای کروموزومی و همچنین تحت نظر بودن و انجام آمنیوسنتز و … زیر نظر پزشک متخصص بسیار الزامی است ولی نکته ای که همیشه نادیده انگاشته میشود، استفاده از خدمات روانشناسی به پدر و مادر و تلقین فضای روانی پاک و سالم و بارور نمودن توانایی آنها در داشتن فرزند بعدی و کاهش اضطراب و استرس روانی خارج از حد هنجار آنها می باشد.
با سپاس فراوان از پرسش ارزشمندتان
ابراهیم پیشیاره- دفتر کاردرمانی رشد