آگاهی از بدن دانشِ دانستن اجزای بدن، بخشهایی که میتوانند حرکت کنند و چگونگی حرکت اندام است. آگاهی بدنی یکی از مؤلفههای توسعهی یادگیری مهارتهای درکی حرکتی مرتبط با آگاهی فضایی ، آگاهی جهتیابی ، و آگاهی مکانی است .
آگاهی بدنی به افراد کمک میکند تا بدن خود را با محیط اطراف تطبیق دهند و به درستی در مسیرهای مختلف حرکت کنند . حس عمقی نقش بسیار مهمی در انتقال اطلاعاتِ دریافت شده از نوع حرکت و نیروی ماهیچهها دارد و به مفاصل اجازه میدهد تا حرکت موردنظر را به صورت موفقیتآمیز انجام دهند .
شاید بتوان گفت اولین شناخت از حرکت مربوط به حرکت دستان است. نوزادان در ابتدا به دستان خود توجه میکنند تا بتوانند بدن خود را کشف کنند . با تجربه حرکت چنگ زدن، حرکتهای دست ها شروع به توسعه میکند؛ میتوانند درک فضایی خود را از طریق بنایی ، کنترل عضلات بهبود ببخشند و برنامهریزی حرکتی را افزایش دهند . یکی از تأثیرگذارترین راهها برای کودکان این است که آگاهی بدن خود را از طریقِ اکتشاف فعال توسعه دهند .
شناختن قسمت های بدن مهمترین مؤلفه برای آگاهی بدن است . بازیهای ساده ی کودکان به آنها کمک میکند تا بخشهای مختلف بدن خود را یاد بگیرند مثل نشان دادن اعضای صورت (گوش، چشم و …). کودکان را تشویق کنید تا بخشهای مختلف بدن خود را بشناسند و آنها را هم در صورت خود و هم صورت شما نشان دهند. معمولاً در سن هفتسالگی ، بیشتر کودکان بخشهای کوچک و بزرگ بدن خود را میشناسند .
کودکان در حین انجام کارها، بازیها و فعالیتهای روزانه ، اجزای بدن خود را لمس میکنند و تجربیات به دست آمده از بدن خود را با آگاهی فضایی مرتبط میسازند . بدین وسیله درک خود را از محیط توسعه میدهند. به آنچه در محیط اطرافشان وجود دارد توجه میکنند و آن را با سایر فضاها مقایسه میکنند .
یکی دیگر از مؤلفههای آگاهی بدنی، آگاهی از حرکتهایی است که بدن انسان میتواند آنها را انجام دهد . این موارد شامل حرکتهای پویا ازجمله راه رفتن ، دویدن، پریدن و همچنین حرکات ایستا همچون خم شدن ، چرخیدن و چرخاندن و حرکتهای کنترلی (دست ورزی) ازجمله پرتاب کردن، گرفتن ، بالا و پایین پریدن هستند.
کودکانی که آگاهی بدنی ضعیفی دارند ممکن است دستوپا چلفتی تلقی شوند و سرخورده و ناامید شوند . همچنین ممکن است در تقلید حرکت دیگران هم مشکل داشته باشند و متوجه نمیشوند چگونه باید بدن خود را به همان شکل حرکت دهند. ممکن است ترجیح دهند که در فضاهای محدود و یا زیر پتو قرار گیرند و از قرار گرفتن در فضاهای باز و الگوهای حرکتی معلق هراس داشته باشند ، زیرا این امر منجر میشود تا احساس امنیت بیشتری برای درک محیط آشنای خود داشته باشند. این دسته از کودکان ازآنجاکه به حس بینایی خود وابستهاند تا تعیین کنند در چه موقعیت فضایی قرار دارند ، تمایلی ندارند در تاریکی قرار گیرند و یا حین حرکت چشمان خود را ببندند بنابراین ترجیح میدهند محکم در آغوش گرفته شوند.
کاردرمانی ادراکی حرکتی میتواند توانایی کودکان در پردازش اطلاعات حسی گرفتهشده از محیط بیشتر کند و آگاهی بدنی آنها را بهبود بخشد .