رویکرد شنیداری کلامی و تکنیک های آن

مقدمه

امروزه اعتقاد بر این است که درصد بالایی از کودکان کم شنوا دارای مقداری باقیماندۀ شنوایی می باشند که بتوانند با سمعک به طور مؤثری بشنوند. لذا کودک کم شنوا باید گوش کردن را بیاموزد، تنها در این صورت است که می تواند همچون کودکانِ شنوا در محیط طبیعی گفتاری قرار گیرد، گوش کند، بیاموزد و صحبت کند. تکنولوژی های پیشرفته در این حیطه مانند پیشرفت در سمعک ها و جراحی کاشت حلزون نیز به این امر کمک کرده است و راه را برای استفاده از حس شنوایی در فرایند ارتباط تسهیل کرده است.

روش شنیداری ـ کلامی (Auditory Verbal Therapy)

جدیدترین رویکرد در زمینۀ توانبخشی شنیداری و یک رویکرد تک حسی می باشد. این روش بر این فرض استوار است که تمامی کودکان کم شنوا و ناشنوا دارای مقداری باقیماندۀ شنوایی می باشند که بتوان آن را با استفاده از سمعک تقویت کرد. این روش از ابتدا روشی شنیداری است و استفاده از هیچ حس دیگری را همچون بینایی و لامسه به عنوان حس کمکی در روند توانبخشی کودک کم شنوا جایز نمی داند. متخصصین روش AVT  با استفاده از روش ها و تکنیک های خاص، تلاش جهت دستکاری و بهبود شرایط صوتی و زبانی زندگی کودک کم شنوا و نیز شرکت دادن خانوادۀ او در روند درمان، گوش کردن و آموختن از محیط را به کودک کم شنوا آموزش می دهند. همۀ ما می دانیم که بزرگترین و تأثیرگزارترین تغییر در زندگی کودک انسان، آموختن و کاربرد زبان می باشد، زیرا زبان بر تمامی جنبه های زندگی انسان تأثیر گذاشته و بدون یادگیری زبانِ جامعه ای که فرد در آن زندگی میکند، امکان موفقیت تحصیلی، زندگی اجتماعی و… تقریباً غیرممکن می باشد.

متخصصین روش AVT بر این باورند که با پیشرفت های شگرفی که در زمینۀ تکنولوژی سمعک های دیجیتال و هوشمند و نیز پروتزهای کاشت حلزون اتفاق افتاده است، دیگر، رویکردهای سنتی جوابگوی تمام نیازهای کودکان کم شنوا نبوده و نیز همۀ توانایی های آنها را به فعلیت نمی رسانند. بنابراین نیاز است که با آنها به مانند کودکِ شنوا رفتار شده و از همۀ قابلیت های شنوایی باقیماندۀ شان جهت رشد و توسعۀ زبان استفاده گردد، تنها بدین ترتیب است که مهارت گوش کردن را می توان در آنها نهادینه کرد.

این رویکرد، درمانِ خانواده محور را در نظر داشته و به خانوادۀ کودک کم شنوا به عنوان شریکِ درمانگر نگاه می کند. هدف از این دیدگاه منحصر به فرد این است که کودک کم شنوا در محیط عادی رشد یافته و زبان را به صورت طبیعی کسب کند. هدف نهایی فردی است که بتواند به بهترین شکل از توانایی های گوش کردن و صحبت کردن خود در جهت تطبیق با انواع چالش های زبانی در مدرسه، جمع خانوادگی، موقعیت های اجتماعی و… استفاده کند.

اصول کلی رویکرد AVT     

به طور کلی روش AVT     بر چند اصل اساسی تأکید دارد که در اصل اینها پیش نیازهای اجرایی بوده و در صورت نبود هر کدام، به تناسب از احتمال موفقیت کاملِ برنامه کاسته می شود:

تشخیص زودهنگام که بهترین حالت آن غربالگری شنوایی نوزادان در بدو تولد در بیمارستان ها می باشد.

دریافت سمعک مناسب به محض تشخیص و تأیید نهاییِ وجود کم شنوایی و در پایین ترین سن ممکن. همچنین پیگیری درمانگر و خانواده جهت انجام تنظیمات مناسب.

انجام مداخلات توانبخشی به محض دریافت سمعک و در پایین ترین سن ممکن. این مداخلات شامل تمارین افزایش پردازش شنیداری و بالا بردن مهارت گوش کردن و ادراک شنیداری می­باشد.

مداخلۀ حداکثری خانودۀ کودک اعم از والدین، خواهر و برادرها، مراقبین کودک و هر فرد دیگری که ارتباطات گسترده ای با خانواده دارد.

این دپارتمان تحت نظر آقای دکتر سجاد حق شناس    به عنوان سرپرست گفتاردرمانی مرکز رشد انجام میگیرد.