کتک خوردن والدین از کودک
کتک خوردن والدین از کودک میتواند بسیار ناراحتکننده، خجالتآور و کلافهکننده باشد. بعضی از والدین از این وضعیت احساس شرم و ناامیدی میکنند. بعضی فکر میکنند خشونت کودکان نسبت به خود نشاندهنده عدم اتخاذ روش صحیح تربیت کودک است و آنها نتوانستهاند پدر و مادر خوبی باشند. عدهای هم برای کمک گرفتن به منظور حل این مشکل، احساس شرم میکنند. البته این طور نیست که همه کودکان فقط یک بار یا بیشتر این کار را انجام دهند. کتک خوردن والدین از کودک در مواردی اتفاق میافتد و نحوهی رفتار والدین نسبت به این اقدام کودک، روی واکنشهای بعدی او تاثیرگذار است. دلایل زیادی برای کتک زدن والدین توسط کودک وجود دارد. گاهی اوقات کودکان هنگامی که خشمگین هستند، شروع به زدن والدینشان میکنند؛ چون نمیدانند چطور باید با احساس خشم خود رو به رو شوند. بسیاری از کودکان به دلیل عدم کنترل تکانه، واکنش خشم و کتک زدن را از خود نشان میدهند.
کودکان بدون این که به نتایج و عواقب عصبانیت فکر کنند یا راه مقابله با مشکلات خود را بدانند، عصبانیت خود را بروز میدهند و گاهی این عصبانیت منجر به کتک خوردن والدین از کودک میشود. گاهی اوقات کودکان از عصبانیت و کتک زدن به عنوان ابزاری برای کنترل والدین و به کرسی نشاندن حرف خود استفاده میکنند. کودک با آسیب زدن به مادرش میخواهد به او گوشزد کند که به هیچ وجه از خواسته خود دست نمیکشد.
راههای کنترل کتک خوردن والدین از کودک
در خانه قوانینی را در رابطه با رفتار محترمانه قرار دهید. با جدیت مشخص کنید که لگد زدن، ضربه زدن، گاز گرفتن یا هر عمل فیزیکی خشونتآمیز، رفتار درست و مناسبی نیست و کودکت حق ندارد این اعمال را در خانه انجام دهد. برای آموزش قوانین مربوط به رفتار محترمانه به جای اینکه بگویید، «کتکم نزن» یا «من را نزن»، بگویید «از لمس محترمانه و مناسب استفاده کن». در مورد قوانین رفتار محترمانه با کودکتان صحبت کنید تا مطمئن شوید که نتایج و عواقب نقض این قوانین را میداند.
رفتار مناسب را به کودک آموزش دهید
فقط کافی نیست که در هنگام عصبانیت و ابراز خشونت کودک به او بگویید که « این کار را انجام نده»، بلکه باید مهارتهای مدیریت خشم را به کودک آموزش دهید. به کودک بگویید که هنگام عصبانیت یک کتاب بخواند، نقاشی بکشد، نفس عمیق بکشد یا به اتاق خود برود.
به کودک خود یاد بدهید که در برخورد با احساساتی مثل غم و شادی چه واکنشی نشان بدهد. بحث و صحبت درباره نحوه برخورد با احساسات مانند شادی و غم، استراتژیهای مناسبی را در اختیار او میگذارد و می تواند جایگزینی برای کتک زدن والدین باشد. هنگامی که کودک به سمت شما حمله میکند به او بگویید «من را نزن. این رفتار تو به من آسیب میزند». با این جمله به کودکتان میآموزید که آسیب رساندن او کار درستی نیست و شما نمیتوانید چنین رفتاری را تحمل کنید.
با این حساب اگر به کودک بیاموزید که برای هر احساس خود چه روشی را پیش بگیرد، کتک زدن والدین کم کم از یاد او میرود و یاد میگیرد در هر موقعیت با مهارت برخورد کند.
عواقب کتک زدن را به کودک گوشزد کنید
هر بار که کودک به شما آسیب میرساند، عواقب کارش را به طور جدی برای او توضیح دهید. برای بعضی از کودکان زمانبندی، مهمترین راه برای جلوگیری از آسیب رساندن مجدد آنها است. زمانبندی به کودکان یاد میدهد که چگونه خودشان را در موقعیتهای تنشزا آرام کنند. ممکن است برای عده دیگری از کودکان، نیاز به عواقب و تنبیهات دیگری باشد. همچنین حذف برخی از امتیازات هنگام کتک خوردن والدین از کودک میتواند یک استراتژی مناسب برای این شرایط باشد. میتوانید دسترسی کودک را به وسایل ارتباطی یا الکترونیکی به مدت ۲۴ ساعت محدود کنید.
استفاده از سیستم جبران هم راهکار مناسبی برای این شرایط است. برای جبران اشتباهش کارهای روزانه بیشتری به او بسپارید یا از او بخواهید برای جبران رفتارش راهی را پیشنهاد کند. اگر کودک به طور مرتب عادت به کتک زدن و حمله به سمت شما دارد، با استفاده از سیستم پاداش میتوانید این مشکل را حل کنید. به کودک بابت لمس ملایم و همراه با ملاطفت پاداش دهید. روز را به بازدههای زمانی تقسیم کنید و بر اساس نوع رفتار خوب کودک، برچسبهای پاداش برای او در نظر بگیرید. زمانی که کودک از لمس ملایم نسبت به شما استفاده میکند، او را مورد ستایش قرار دهید و از او تعریف کنید. زمانی که او شما را بغل میکند به او بگویید که چه قدر از این لمسها لذت میبرید. اگر درخواستهای او را رد کردهاید و او نسبت به شما رفتار مناسبی داشت، حتما او را تشویق کنید.
از تنبیه بدنی کودک خودداری کنید
اگر از تنبیه بدنی برای مجازات کودک نسبت به کتک زدن والدین استفاده کنید، او فکر میکند که چرا تنها خودش است که مجوز چنین کاری را ندارد. بچهها بیشتر از اینکه به حرفهای شما گوش کنند، به نوع رفتار شما توجه میکنند. برای مقابله با کتک خوردن والدین از کودک مدلهای رفتار احترامآمیز را به او نشان دهید. به کودک واکنش درست نسبت به غم، شادی یا خشم را نشان دهید. کودک از شما برخورد درست را میآموزد.
از متخصصان کمک بگیرید
اگر سن فرزند شما زیاد است و کتک زدن والدین توسط او همچنان ادامه دارد یا یک کودک پیشدبستانی یا نوپای خشمگین دارید، از کمک متخصصان استفاده کنید. با متخصصان اطفال درباره نگرانیهایتان صحبت کنید. مشاور شما ممکن است برای کشف علت اصلی رفتار کودک، بررسیهای بیشتری انجام دهد.
گاهی کتک خوردن والدین از کودک به دلیل مشکلاتی اساسی و ریشهای اتفاق میافتد. مثلا کودکان مبتلا به اختلال ADHD یا اختلال نافرمانی مقابلهجویانه نمیتوانند خشم خود را کنترل کنند و به دیگران آسیب میرسانند. عدهای از کودکان مبتلا به تاخیر رشدی یا شناختی نمیتوانند واکنش مناسب نشان دهند، بنابراین ممکن است کودکت در این مواقع احساسات خود را به صورت خشم بروز میدهد.