جلسه سوم پرسش و پاسخ خانواده ها با دکتر پیشیاره در موضوعات زیر انجام پذیرفت:

• دور سر کوچک در کودکان و احتیاطات آن به ویژه در خصوص تشنج کودکان
• مشکل کاهش حجم خون در کودکان فلج مغزی
• بیماریهای ضعف منتشر عضلانی
• اختلال رفتاری کودکان یا اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی (ADHD)
• حواسپرتی در کودکان

متن کامل پرسش و پاسخ های جلسه سوم به شرح زیر می‌باشد. در ضمن کلیه جلسات به صورت ساختار یافته در بخش پرسش و پاسخ‌های رایج در دسترس می باشند:

---

پرسش اول : دور سر کوچک در کودکان و احتیاطات آن به ویژه در خصوص تشنج کودکان

سلام.از خانوم دکتر یا هرکس دیگه ای که در رابطه با مشکل من اطلاعاتی داره خواهش میکنم کمکم کنه.دختره من با دور سر ۳۱.۵ با نه ماه بارداری کامل به دنیا اومد.وتا چهار ماهگی ماهی یک سانت به دور سرش اضافه میشد ولی الان که پنج ماهش پر شد چیزی به دور سرش افزوده نشد.و در سن پنج ماهگی دور سرش ۳۵.۵ است.
دکتر مغزاعصاب در اصفهان تشخیص میکروسفال دادن و چون سوچرهای جمجمه باز بود گفتن نیاز به عمل نداره.و هیچ دارویی ندادن.تا این هفته که دچار تشنج شد (تا چنددقیفه سرش و چشماش به یه طرف خیره شد و بعد خوابش برد) که دکتر براش قرص فنوباربینال نوشت.و گفت برا رشد نکردن دور سرش هیچ درمانی نیست و علتش هم ازدواج فامیلی هست.در ضمن دخترم از هر لحاظ باهوش و از نظر تکامل حرکتی همانند دیگر هم سننان خود است.
سوال من این است آیا با این شرایط راهی برای درمان دخترم در تهران خارج یا …..هست؟از هر کسی پیامم رو میخونه تقاضا دارم هر اطلاعاتی که در این باره داره بهم بگه.یا حتی تجربیاتتون در این زمینه.

پاسخ دکتر پیشیاره : با عرض درود و سلام خدمت شما. در خصوص موضوع رشد دور سر کودک باید به عرض برسانم که یکی از مهمترین شاخصه های رشدی همین بحث اندازه ی دور سر کودک می باشد که پس از بررسی مواردی نظیر طول مدت بارداری، تناسب دور سر، وزن و قد کودک، سابقه ی خانوادگی پدر و مادر، در نظر گرفتن شیب افزایش دور سر به موضوع پاتولوژیک بودن یا هنجار بودن آن پرداخته می شود.
میکروسفالی ثانویه بسیار بهتر از نوع اولیه آن می باشد، بطور کلی بروز هرگونه آسیب عصبی در سنین پائین تر باعث بروز اختلالات و مشکلات بیشتر و شدیدتر خواهد شد، اهمیت میزان دور سر به حدی است که کوچک بودن شدید آن میتواند موجب بروز اختلالات آموزشی و ذهنی گردد و در موارد بسیاری نیز بزرگ بودن اندازه ی دور سر و قرار گرفتن آن در حد ماکزیمم آن ارتباطات محسوس و معناداری با بروز اختلال اوتیسم در کودکان دارد.
بنظر میرسد که کودک تان دچار مشکل میکروسفالی از نوع ثانویه می باشد، در این مواقع بررسی و تحت نظر گرفتن ایشان بطور مرتب و توجه به شیب افزایش رشد دور سر میتواند نکته ای حائز اهمیت باشد که در صورت موارد شدید باید حتی پیش از بروز تشنج ها (زیر نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب کودکان )، دارو درمانی را شروع نمود.
ولی در خصوص اقدامات مربوط به حیطه توانبخشی و اقدامات پیشگیرانه باید خدمتتان عرض کنم، اصلی ترین گام اینست که از بروز و فراهم آمدن زمینه شکل گیری تشنجهای بعدی ایشان پیشگیری کنیم (البته قطعا و حتما همراه با دارو درمانی دقیق و منظم) .
همانطوریکه در جدول هرم یکپارچگی حسی دیده میشود (در کتابی بنام مبانی یکپارچگی حسی که من آنرا تالیف نموده ام و توسط آموزش و پرورش ، انتشارات مدرسه به چاپ رسیده است)،

و در همچنین در نمودار آمده است :

باید به اهمیت امر کاهش اضطراب مادر و افزایش رابطه ی لمسی مادر و کودک (به عنوان پایه ها و ستونهای اصلی رشد عصبی مغز و افزایش عملکردهای مهاری در جهت کاهش تحریک بیش از حد توان مغزی و بالطبع پیشگیری از بروز احتمالی تشنج ) توجه ویژه نمود، البته از ماساژهای تخصصی- عصبی آرامش بخشی نوزادان و کودکان در این زمینه بسیار موثر خواهد بود، در کنار این امر باید از عوامل تحریک کننده و تشنج زا نیز پرهیز نمود، عواملی مثل بیخوابی و تنش های عصبی زیاد، قرار گرفتن در محیطهای دارای شدت نور و صدای زیاد همراه با رقص نور، دریافت نمودن تحریکات بیش از اندازه ی سرعت های چرخشی مثل تاب و اسباب بازیهای دارای سرعت و چرخش زیاد در شهر بازیهای کودکان یا چرخ و فلک های بلند، تغییر ارتفاع ناگهانی و زیاد، افت و کاهش شدید فشار خون. همچنین باید در هنگام خواب از بوهای گرم و آرامش بخش استفاده نمود.
متاسفانه در هیچ کجای دنیا در عرصه اقدامات پزشکی هنوز راهکار خاصی در این زمینه وجود ندارد ولی اگر بتوان میزان و شدت و تواتر بروز تشنج در این کودکان را کاهش داد، قطعا شرایط بهتر و مساعدتری برای این کودکان وجود خواهد داشت.

---

پرسش دوم : مشکل کاهش حجم خون در کودکان فلج مغزی

سلام من بچه ی سی پی کامل دارم پانزده ساله است دوساله اسفند ماه خونش به چهار می رسه و تزریق خون می کنن هر روز تشنج می کنه امسال هم رنگ وروش زرد شده مثل اینکه خون تموم می کنه همیشه بدنش اینگونه خواهد شد عمر اینگونه بچه ها محدوده یا ممکننه چندین سال اینطور زجر بکشن خیلی سختی می کشه وقتی خون می زنن دوتا دستشو می بندیم اگه تشنج کنه کارش سخت تر می شه.

پاسخ دکتر پیشیاره:  با سلام، بنظر میرسد که این مشکل کودک شما کاملا مجزا از موضوع فلج مغزی و یا CP بودن است و من در این حیطه دانشی ندارم و موضوع کاملا تخصصی است. لطفا از پزشکان متخصص در این حیطه کمک بگیرید.

---

پرسش سوم: بیماریهای ضعف منتشر عضلانی

سلام خانمی هستم ۳۰ساله دارای یه فرزند پسر چهار ساله که از بدو تولد مشکل ضعف عضلانی داشتن به طوری که با حتی اب دهنشون رو نمیتونه قورت بده وبوسیله گاواش شیر میخوره از لحاظ هوشیاری خیلی خوبه ولی جسمی خیلی ضعیفه گردن نمیگیره وشکاف کام دارن نمیتونه دهنشو کامل ببنده ایا راه درمانی وجود داره ؟

پاسخ دکتر پیشیاره: با سلام و عرض احترام. بنظر میرسد که مشکل کودکتان از نوع مشکلات ضعف عصبی پیشرونده اختلالات عضلانی می باشد که در اینصورت باید از خدمات مشاوره ای توانبخشی در حیطه فیزیوتراپی جهت حفظ دامنه حرکتی مفاصل و پیشگیری از بروز کوتاهی عضلانی و بد شکلی مفصلی و اندام، در حیطه گفتار درمانی جهت کمک به مشکل بلع و ساختارهای دهانی، در حیطه ی ارتوپدی فنی جهت ساخت وسایل مورد نیاز اسپیلنت و … جهت جلوگیری از بدشکل اندام  و همچنین از خدمات کاردرمانی جهت کمک به گذراندن سیر مراحل رشدی – حرکتی نظیر گردن گرفتن و نشستن و … استفاده کنید. البته این خدمات مشاوره ای بصورت ماهانه یکبار و جهت آموزش به شما در جهت انجام تمرینات در منزل خواهد بود و افزایش تعداد جلسات و بالابردن شدت تمرینات ممکن است شرایط ایشان را بدتر کند و ضعف عصبی-عضلانی ایشان را تشدید نماید.

---

پرسش چهارم : اختلال رفتاری کودکان یا اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی (ADHD)

باسلام وخسته نباشید.اقای دکتر من دوتاپسردوقلودارم پیش دبستانی میرن یکیشون اروم اما یکیش همیشه درحال خرابکاریه اسباب بازیاشو با هرچیزکه گیرش بیادتکه تکه میکنه درکل همیشه عصبانیه ودرحال عصبانیت میره دنبال چاقومیگرده ومیگه میکشمتون وچاقوروب پاش یا دستش میکشه بدون ترس وتقریبا همیشه باید چاقو رو قایم کنم وسیله پرت میکنه اما درمدرسه خیلی ارومه .حالا سوالم اینه ایا بیش فعال هست ؟وایا بایدببرم مشاوره؟من واقعا کم اوردم دربرابررفتارش

پاسخ دکتر پیشیاره: با سلام و عرض احترام. در اطلاعات ارائه شده از جانب شما، نکته ی مهمی وجود دارد و آن اختلاف تفاوت رفتاری کودک در مدرسه و منزل ، و همچنین تفاوت الگوی رفتاری ایشان با برادر هم قل اش می باشد. وجود بار ژنتیکی در این دسته از اختلالات درکودکان بسیار مطرح گردیده است و همینطور با توجه به همجنس بودن هر دو کودک (اگر دو قلوهای یکسان باشند، البته شما در این خصوص مطلبی را ذکر نفرموده اید) ، و برادر هم قل چنین رفتارهایی را بروز نمی دهد بنابراین وجود اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی در ایشان کاهش می یابد، و باید به عواملی نظیر تفاوت نوع برخورد خانواده و اقوام و خویشاوندان با این دو توجه نمود در بسیاری از مواقع در کودکان دو قلو دیده میشود که یکی از آنها بنابر دلایلی نظیر خوش چهره بودن یا تلفظ و گفتار نمکی و جذاب داشتن یا داشتن الگوهای رفتاری مورد تایید خانواده بیشتر مورد توجه قرار می گیرند و این سبب بروز اختلالات رفتاری کودک (قل محروم) در محیط خانه برای کسب توجه و انجام رفتارهای جلب توجه ای Attention seeking behavior  و در بسیاری از موارد حتی رفتارهای پر خطر می نماید که ناشی از خشم درونی کودک می باشد. به قول یکی از بزرگان در هر جا خشم و قهر نابجا وجود دارد، حتما نقص و ترسی وجود دارد که فرد صاحب خشم بدلیل بروز نقص و آشکار شدن ترسش از مواجهه با مشکل سعی در بروز رفتارهای عصبی و خشم میکند تا در حقیقت با یک الگوی فرار رو به جلو رفتار نماید.

بنظر میرسد که شما بیشتر نیازمند بهره گیری از روانشناسان با تجربه و دقیق در امر تربیت کودکان هستید تا با صبر و حوصله میزان وقت پدر با پسرها و همچنین تفاوتهای رفتاری و زمینه های بروز خشم در منزل را واکاوی نمایند و ارائه طریق نمایند. همیشه در نظر داشته باشید که تغییر فضای روانی منزل و اصلاح الگوهای رفتاری نیز همانند هر امر دیگری نیازمند صرف زمان و گذر روزها است و حتما دلیلی ندارد تا در همان بار اول به موفقیت کامل دست یابید بلکه باید پا به پای یک مشاور با تجربه قدم بردارید و ایشان را از موفقیت ها و شکستها در انجام عملی راه حل ها آگاه سازید و در نهایت ثمره ی تلاش تربیتی تان را در جوانی پسران ارجمندتان شاهد باشید.

---

پرسش پنجم : حواسپرتی در کودکان

سلام خواهش میکنم ادمین عزیز بذارید کانال نمیتونم برم پیش روانشناس شرایطش رو ندارم  اصلا، من یه پسر ۷ساله دارم، شلوغ و پر سروصدا نیست، اما بسیار حواس پرت هست یه چیزی رو باید چن بار بهش گفت تا بتونه روش تمرکز کنه ، وسایلاش رو گم میکنه ولی هوش خوبی هم داره با وجود همه اینا، این میتونه نشونه یا خود بیش فعالی باشه؟   با سپاس

پاسخ دکتر پیشیاره: با سلام و درود. حواسپرتی به تنهایی نمیتواند تعیین کننده اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی باشد ولی زمانیکه این امر با فقدان تمرکز همراه باشد حتما لازم است تا مورد توجه قرار بگیرد البته پیش از آن در یک دوره ی کوتاه سه ماهه میتوانید تغییر الگوی رفتاری پدر با ایشان و کاهش میزان حمایت مادر از کودک و همچنین سپردن مسئولیتهای خرد ولی بارز به ایشان را در دستور کار خودتان قرار بدهید و اجازه بدهید تا خودش اهمیت موضوع را متوجه شود. البته با توجه به سن ایشان و قرار گرفتن در ماههای آغازین خزان و ورود به مدرسه و محیط آموزشی شاید باید به او فرصت داد تا بتواند خود را با شرایط موجود هماهنگ کند، بطور معمول کودکانی که حمایت زیاد و بیش از حدی را در خانواده های تک فرزندی دریافت می کنند در اوائل حضور در مدرسه با چنین مشکلاتی بطور مشابه مواجه می شوند ولی در صورت تداوم این الگوهای رفتاری تا پایان ماه سوم آموزشی، حتما لازم هست که یک متخصص روانپزشک کودک ایشان را بررسی کنند و احتمال بروز این اختلال را بسنجند.

لطفا تلاش بفرمایید تا از عواقب احتمالی ولی شایع این اختلال در صورت عدم درمان در سنین بزرگسالی اطلاع کافی پیدا کنید و اینگونه نفرمایید که نمیتوان او را به نزد پزشک متخصص روانپزشک کودکان، روانسنج و یا مشاور روانشناس ببرم. همیشه به یاد داشته باشیم مشکلات عدم درمان اختلالات روانپزشکی در دوره ی کودکی در بسیاری از مواقع میتواند فاجعه بار و غیر قابل پیشگیری باشد.