علائم و نشانه‌های سندروم آسپرگر در دوران کودکی
هرچند علائم و نشانه‌های فراوانی برای سندروم آسپرگر می‌توان برشمرد اما نشانه‌ی اصلی و بارز آن مشکلات اساسی در موقعیت‌ها و شرایط اجتماعی است. در ادامه تعدادی از نشانه‌های کودکان و بزرگسالان مبتلا به سندروم آسپرگر آورده شده است. فرد مبتلا به سندروم آسپرگر ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشد و همچنین این علائم ممکن است در او خفیف یا شدید باشد. به دلیل تنوع گسترده این سندروم هیچ دو کودک یا بزرگسال مبتلا به این سندروم شبیه به یکدیگر نیستند.
خانواده‌ها معمولا برای اولین بار زمانی که کودکشان به مهدکودک یا پیش دبستانی می‌رود متوجه علائم سندورم آسپرگر در کودکشان می‌شوند. زیرا در این مکان‌ها کودک برای اولین بار شروع به برقراری تعاملات اجتماعی با دیگر کودکان خواهد کرد. کودک مبتلا به سندورم آسپرگر در این دوران ممکن است چنین مشکلاتی داشته باشد:
۱- کودک نشانه‌های اجتماعی در کلام یا چهره را متوجه نمیشود. به عنوان مثلا از چهره خندان طرف مقابل متوجه نمیشود که او خوشحال است. یا از چهره عصبانی او متوجه نمیشود که اون خشمگین است.
۲- کودک زبان بدن دیگران را متوجه نمیشود.
۳- کودک نمی‌تواند یک مکالمه را آغاز کند. یا نمی‌تواند آن را ادامه دهد. کودک نوبت خود را در مکالمه رعایت نمی‌کند.
۴- کودک هیچ تغییری را در روال عادی و روزمره دوست ندارد.
۵- به نظر می‌رسد کودک همدلی و هم‌دردی با دیگران نشان نمی‌دهد (به عنوان مثال به نظر می‌رسد از ناراحتی دوستش ناراحت نمیشود یا از خوشحالی او خوشحال نمیشود و…)
۶- صحبت کردن کودک ممکن است بسیار یکنواخت باشد. کلامش بدون آهنگ و بدون زیر و بمی باشد. به گونه‌ای فهمیدنش گاهی برای دیگران سخت شود.
۷- کودک تغییرات زیر و بمی و آهنگ کلام که گاهی معنای کلام را تغییر می‌دهد را متوجه نمیشود. بنابراین ممکن است معنی جوک‌ها یا کنایه‌ها و طعنه‌هایی که می‌شنود را متوجه نشود.
۸- کودک بصورت رسمی صحبت می‌کند یا از کلماتی استفاده می‌کند که هم سن‌هایش معمولا استفاده نمی‌کنند. مثلا به جای اینکه بگوید: «کتاب من رو پس بده» می‌گوید: «کتابم را برگردان»
۹- کودک زیاد حرف می‌زند و معمولا هم در مورد چیز یا موضوعی که مورد علاقه‌ی خودش است.معمولا مکالماتش یک طرفه (تنها خودش حرف می‌زند) است. همچنین ممکن است مدام افکار داخلی ذهنش را بازگو کند.
۱۰- ارتباط چشمی با دیگران برقرار نمی‌کند و همچنین از نگه داشتن ارتباط چشمی اجتناب می‌کند.
۱۱- حالات چهره و یا طرز ایستادن و ژست‌های غیر معمولی دارد.
۱۲- علاقه‌مند و شیفته‌ی یک یا تعداد محدودی موضوع است، که ممکن است نسبت به سنشان موضوعات معمولی نیز نباشند. کودک در مورد این علاقه‌مندی‌هایش اطلاعات فراوانی کسب کرده و می‌کند. به عنوان مثلا نام انواع مارها، دایناسورها یا ستاره‌ها و… را حفظ کرده و می‌داند. کودک مبتلا به سندورم آسپرگر ممکن است به جزئیات یک موضوع بیش از حد وسواس و علاقه نشان دهد. به عنوان مثال صحنه‌ها را با دقت و جزئیات فراوان نقاشی می‌کند.
۱۳- کودک در رشد حرکتی تاخیر دارد. به عنوان مثال نسبت به همسالان خود هنوز استفاده درست از قاشق و چنگال را نیاموخته. دوچرخه سواری یاد نگرفته یا خوب نمی‌آموزد. در بازی‌های با توپ درست عمل نمی‌کند.دست خطش خیلی بد است.
۱۴- حساسیت بیش از حدی دارد. نسبت به صداهای بلند، نورها، مزه‌های تند و تیز و بافت‌ها و سطوح (زبر، خشن و…) بیش از حد تحریک یا برآشفته می‌شود.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که اگر کودک شما یک یا دو تا از علائم بالا را دارد لزوما به معنای اینکه او مبتلا به سندورم آسپرگر است نیست. ترکیبی از علائم بالا به همراه مشکلات قابل توجه در موقعیت‌های اجتماعی می‌تواند نشانی از وجود سندورم آسپرگر باشد.
مرجع: مجله اوتیسم
