حذف کلیشه های جنسیتی در تربیت کودک
کلیشه های جنسیتی در تربیت کودک، موضوع بسیار مهمی است که متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است. خانواده نقش مهمی در ایجاد دیدگاه های جنسیتی در کودک دارد. از آن جایی که تفکر جنسیتی از کودکی به افراد القا شده و در درون آن ها نهادینه می شود، بسیاری از ما بدون آن که متوجه باشیم، در انتقال این دیدگاه های اشتباه به فرزندان خود نقش داریم.
نقش خانواده
شاید خیلی از شما این صحنه را دیده باشید یا خودتان در این شرایط قرار گرفته باشید که وقتی پسربچه ای از والدینش تقاضای خرید عروسک اسباب بازی دارد با این جمله مواجه می شود که مگر تو دختری؟ همچنین وقتی دختری تقاضای خرید ماشین اسباب بازی یا تفنگ پلاستیکی را دارد با عبارت مشابهی مواجه می شود که مگر تو پسری؟ بسیار دیده ایم که پسران هنگام گریه کردن با سرکوب و گاها تمسخر مواجه می شوند و با این جمله که مرد گریه نمی کند این تفکر در آن ها شکل می گیرد که گریه کردن کار پستی است که تنها شامل حال دختران می شود.
مثال های بسیاری در این زمینه وجود دارد که اگر کمی دقیق تر شوید می توانید ده ها یا حتی صدها مورد از آن ها را به یاد آورید از جمله نسبت دادن صفت های متفاوت به پسران مثل شجاعت، قدرت، جنگ طلبی و … و ترسو بودن، لوس بودن، حساس بودن و … به دختران.
نقش جامعه
همانند خانواده ها و به طریقی شدیدتر جامعه نیز در انتقال و نهادینه کردن کلیشه های جنسیتی بسیار نقش دارد. عرف، جامعه و رسانه به پسران تحمیل می کنند که رنگ آبی را دوست داشته باشند و دختران را وادار می کند که از میان رنگ ها صورتی را انتخاب کنند. جامعه از پسران می خواهد که شغل هایی مانند تعمیرکار، برق کار و غیره را دوست داشته باشند و دختران را از علاقه به چنین شغل هایی منع می کند در حالی که یک دختر علاقه مند به تعمیر کاری می تواند بسیار سودمندتر از مردی باشد که با بی علاقگی و از روی اجبار مشغول به این شغل است.
اگر کمی بیشتر بیاندیشید متوجه می شوید که هم شما و هم جامعه، آزادی انتخاب و بروز هویت واقعی کودکان را از آن ها سلب کرده و در حال تزریق علایق و سلایق خود و در واقع تزریق هویت مورد پسند خود به آن ها می باشید. اما اگر به کودک تان به عنوان یک انسان و فارغ از جنسیت نگاه کنید به آن ها فرصت بروز علایق و استعدادهای واقعی و در نتیجه فرصت موفقیت بیشتر را خواهید داد.
چگونه کلیشه های جنسیتی در تربیت کودک را حذف کنیم؟
در این قسمت چهار راه حل پیشنهاد می شود که شما باید این آموزه ها را به سایر جنبه های زندگی تعمیم دهید.
شما می توانید به فرزندتان بیاموزید که مثلا بین انتخاب علوم مهندسی یا علوم انسانی یا هنر، بین معلم ابتدایی بودن یا مکانیک شدن، بین پرستار بودن یا مهندس هوا و فضا بودن فراتر از جنسیت عمل کند و در انتخابش به علاقه و معیارهای دیگری توجه کند.
برای مقابله با نگرشی که جامعه و رسانه به کودک تان تزریق می کند برای او مثال های متفاوتی بزنید، مثلا با فرزندانتان درباره فضانوردان زن، ریاضی دان های زن، آشپزهای مرد و رقصنده های مرد حرف بزنید و مکانیک های زن، ویولنیست های مرد و فیلسوف‌های زن را به او معرفی کنید.
در خانه کارها و مسئولیت ها را بدون در نظر گرفتن جنسیت بین فرزندانتان تقسیم کنید. خرید نان، بیرون بردن اشغال ها، آشپزی، نظافت خانه، تعمیر وسایل و … را فارغ از جنسیت به فرزندانتان بسپارید. هیچ کدام از این کارها نیاز به مهارت ویژه ای ندارند که در یک جنس باشد و در جنس دیگر نه.
در انتخاب اسباب بازی به کودکان تان اجازه انتخاب بدهید و آن ها را محدود به دسته خاصی از اسباب بازی ها نکنید. همچنین سعی کنید در بازی های جنسیتی مثل خاله بازی که در آن شست و شو و آشپزی و نظافت و مهمانداری تنها مختص زن است دخل و تصرف کنید و کودکان تان را درگیر شکل جدیدی از بازی کنید.
