راه اندازی دپارتمان پردازش شناختی زبان ((CLP  در مرکز رشد:

زبان مهمترین ابزار تفکر و فرهنگ انسان است. همچنین یکی از نشانه های عمده ی رشد کودک می باشد. کودکان خردسال از زبان ابتدایی خود برای رسیدن به اهداف مهم خویش استفاده میکنند. کودکان قبل از اینکه زبان یاد بگیرند، از محیط اطراف خویش درک ابتدایی خوبی دارند و به صورت ضمنی از بافت اجتماعی آموزش غیر مستقیم دریافت می کنند(بارس-گیج، ۲۰۱۳).

استدلال کردن حالات ذهنی به صورت صریح وابسته به استدلال کلامی، بازنمایی ودر نهایت، بیان می باشد. برخی از توانایی ها در طول رشد وجود دارند که زودتر از توانایی زبانی، نمود پیدا میکنند، برای مثال ردیابی نگاه، بازشناسی فعالیت های هدفمند و تقسیم کردن یک زنجیره ی رفتاری به واحدهای هدفمند. تحقیقات نشان می دهد که توانایی توجه مشترک، برای ظهور واژگان اولیه و ارتباط ارجاعی ضروری می باشد( وانگ و همکاران، ۲۰۰۸).

پردازش های شناختی زبان به این معنی است که مردم درباره افکار، احساسات، انگیزه ها، مقاصد و رفتارهای خودشان و دیگران چگونه فکر میکنند و نیز توانایی بیان این موارد را دارند (شافر ۲۰۰۰). درک استعاره، کنایه و استفاده از این موارد در بیان و تعاملات کلامی نیز مربوط به توانایی پردازش شناختی زبان در فرد دارد.بر طبق نظر فلاول و میلر (۱۹۹۸) پردازش های شناختی زبان عبارت است از شناخت و دانش درباره افراد و اعمالشان. پردازش های شناختی زبان دقیقا مربوط به دنیای اجتماعی و ذهنی است و نه دنیای فیزیکی و منطقی-ریاضی ، زیرا اولا مستقیما قابل مشاهده نیستند و ثانیا، به منظور پیش بینی به ویژه در مورد رفتار ارگانیزم های دیگر می توانند مورد استفاده قرار گیرند ( پریماک و وودراف، ۱۹۷۸).

پردازش های شناختی زبان یک توانایی تک بعدی نیست، بلکه توانایی فهم هیجانات افراد دیگر، از روی لحن، حالت چهره و بدن است. علاوه بر این توانایی های پیچیده تری نظیر توانایی استدلال در مورد حالت های ذهنی، همدلی و پردازش شوخی اساسی ترین مولفه های پردازش های شناختی زبان هستند ( یوکرمن و همکاران ۲۰۱۰).

بر طبق نظریه های جدیدتر این توانایی شامل دو مولفه اصلی می باشد، مولفه ادراکی-اجتماعی و مولفه شناختی-اجتماعی ( تاگر-فلاسبرگ و سالیوان، ۲۰۰۰، صباغ، مولسون و هارکنس ۲۰۰۴). مولفه ادراکی-اجتماعی شامل توانایی رمزگشایی وضعیت روانی دیگران بر اساس اطلاعاتی است که فورا قابل مشاهده و در دسترس هستندو مولفه شناختی-اجتماعی شامل توانایی استدلال درباره وضعیت روانی در خدمت تشریح نمودن یا پیش بینی اعمال دیگران است.

بارون-کوهن در سال ۷۹۹۱ بیان کردند که داشتن توانایی استدلال اهداف ارتباطی دیگران، پیش نیاز رشد زبان می باشد. این استدلال ارجاعی می تواند شامل توانایی هایی از قبیل بیان بدنی، احساسات، خواسته ها و حتی درک باورها باشد. کودکان توانایی درک باور کاذب را قبل از اینکه، آن را در ساختارهای زبانی نشان دهند، بدست می آورند. کودکان به طور معمول در سال دوم زندگی، شروع به بحث در مورد احساسات و تمایلات و در سال سوم زندگی راجع به حالات ذهنی، فکر کردن و دانستن می کنند.

افرادی که دچار نقص در پردازش های شناختی زبان هستند، اغلب در مبادلات اجتماعی دچار اشتباه می شوند. اگر چنین نقصی در کودک وجود داشته باشد از ایجاد مهارت های ارتباطی، اجتماعی و شغلی ممانعت می کند (یوکرمن و همکاران ۲۰۱۰). بنابراین نقصان در این حیطه ممکن است موجب ایجاد یک چرخه معیوب گردد که در آن کودک به احتمال کمتری تعاملات اجتماعی سازنده را تجربه می کند تا در آن بینش بیشتری نسبت به احساسات دیگران ایجاد نماید (یویل و لیون،۲۰۰۷). این کودکان دوستان کمتری دارند و در حفظ کردن دوستان خود مشکل دارند(نیجمیجر و همکاران،۲۰۰۸). علاوه بر این، این افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر اختلالات روان شناختی، نظیر اختلالات خلقی و اضطرابی، اختلال شخصیت ضد اجتماعی و سو مصرف مواد هستند (نیجمیجر و همکاران، ۲۰۰۸).

در کلینیک رشد، پس از اجرای ارزیابی ها و آزمون‌های رسمی و استاندارد (SLI) کودکان  دارای ضعف در پردازش های شناختی زبان، مشخص و وارد پروتکل درمانی CLP می‌شوند که این امر به همراه بقیه پروتکل های درمانی مرکز و به صورت یکپارچه می‌تواند باعث بهبود توانمندی های ادراکی و ارتباطی و کلامی شناختی کودک گردد. پس از پایان این دوره مجدد ارزیابی انجام گرفته و میزان پیشرفت مراجعه کننده قابل مشاهده و بررسی است. انجام و تفسیر این آزمون های تخصصی، پروتکل های درمانی زیر نظر آقای دکترسجاد حق شناس به عنوان سرپرست بخش گفتاردرمانی مرکز رشد انجام خواهد شد.