اختلالات خواب کودکان

خوابگردی یا راه رفتن کودک در خواب :

در ۱۵ درصد از کودکان ۱۲-۵ ساله رخ می دهد که در کودک ان ۶-۴ ساله شایع تر است. این اختلال در پسرها بیشتر دیده می شود. کودک در حالیکه چشم هایش باز است، بیدار نیست و هوشیاری ندارد و به تحریکات نیز پاسخ نمی دهد،

در خواب راه می رود. حرکات وی کم، بدون هدف، و با بی مهارتی هستند. اما گاهی حرکات پیچیده تر نظیر لباس پوشیدن، دستشویی رفتن، و صحبت کردن و جیغ زدن نیز دیده می شود.

این رفتارها معمولا منجر به بیداری نمی شود و اغلب شخص به رختخواب باز می گردد و صبح روز بعد چیزی از آن به یاد ندارد. این اختلال یک زمینه خانوادگی دارد و استرس، خستگی مفرط و محرومیت از خوب سبب تشدید حملات می گردد. درمان عمدتاً شامل آموزش و اطمینان بخشی به والدین است. گاهی اوقات، این اختلال به علت احتمال تصادم، حالت خطرناکی پیدا می کند که توصیه به قفل کردن درب اتاق خواب کودک و در موارد دشوار تجویز کلونازپام در زمان خواب می تواند صورت گیرد. در صورت وجود بی اختیاری ادرار و یا گاز گرفتن زبان در حین خوابگردی باید به سرگردانی بعد از یک حجمله تشنج شبانه شک کرد.

وحشت خواب :

در ۶-۱ درصد از کودکان رخ می دهد که بیشترین شیوع آن در سنین ۷-۵ سالگی است و معمولاً قبل از بلوغ برطرف می شود. این اختلال در پسرها شایع تر است. در این اختلال کودک ناگهان از خواب برمی خیزد، گریه می کند، و یا جیغ می زند. شدیداً مضطرب و وحشت زده است و قلبش تند تند می زند، عرق کرده و تند نفس می کشد. تلاش والدین برای آرام کردن طفل نتیجه ای ندارد و کودک ظرف چند دقیقه بعد به خواب می رود و صبح روز بعد چیزی از آن به یاد ندارد. این حملات ۲۰-۲ دقیقه طول می کشد. این اختلال یک زمینه خانوادگی دارد و استرس، محرومیت از خواب و مصرف داروهایی نظیر ریتالین و آمفتامین، خواب آورها و آنتی هیستامین ها سبب تشدید حملات می شود .

درمان اختصاصی بندرت ضرورت می یابد و رفع استرس و در موارد دشوار تجویز دیازپام با مقدار کم در هنگام خواب سبب بهبود و گاه حذف کامل حملات می گردد.

وقفه تنفس حین خواب :

یکی دیگر از اختلالات خواب کودکان  شامل خر خر در طی خواب، بیدار شدن از خواب به علت خر خر، تعریق و تنفس دهانی در خواب، حالت خفگی در خواب، شب ادراری، خواب آلودگی و کاهش توجه در روز، بیش فعالی و گاه افت تحصیلی است . شایع ترین علت، بزرگی لوزه ها می باشد. اما کوچک بودن چانه، بیماری های عصبی عضلانی و چاقی نیز در ایجاد آن دخیل هستند. جراحی و برداشتن لوزه ها، کاهش وزن در افراد چاق و استفاده از پروتزهای دهانی می تواند مفید باشد.

دندان قروچه در خواب :

در ۲۴-۲۰ درصد از کودکان رخ می دهد

که بیشترین شیوع آن در سنین ۱۰-۷ سالگی است و بعد از آن شروع به کاهش یافتن می کند و بندرت بعد از بلوغ ادامه می یابدو استرس می تواند باعث تشدید آن شود ، فرد معمولاً متوجه ناراحتی خود نمی شود فقط ممکن است صبح در آرواره خود احساس درد کند. اما هم اتاقی وی مدام با صدای سایش دندان های وی بیدار می شود . در کودکان معمولاً خود به خود محدود شونده است و ندرتاً نیاز به درمان پیدا می کند اما در بزرگسالان می تواند باعث آسیب شدید به دندان ها و همراه با سردرد عضلانی باشد که روش های ارتودنسی اصلاحی و استفاده از محافظ پلاستیکی دندان به هنگام خواب می تواند مفید باشد.

کابوس شبانه :

خواب بد و ترسناک دیدن است که به تدریج اضطراب ناشی از آن زیاد می شود و نهایتاً شخص هراسان از آن بیدا می شود. در تقریباً ۵۰ درصد از بپه ها دیده می شود که از سن ۵-۳ سالگی شروع می شود و در بچه های بزرگتر کاهش می یابد.

معمولاً درمان خاصی برای کابوس دیدن لازم نمی باشد و نیز بیدار کردن فردی که دچار کابوس است لازم نیست.

سندرم پای بی قرار :

عبارت است از :

وجود احساس ذهنی ناخوشایندی در اندام ها (معمولاً پاها) که گاهی به صورت احساس خزیدن حشرات و یا راه رفتن مورچه ها بر روی پوست توصیف می شود. این سندرم با بی حرکتی و در شب ها تشدید می شود و برای بیمار آرام دراز کشیدن در رختخواب دشوار است و مجبور است برای تسکین حس ناخوشایند خود، پاها را حرکت دهد و یا از بستر برخیزد. این امر منجر به عدم توجه، خستگی و خواب آلودگی در طی روز می شود . کم خونی فقر آهن یا ویتامین ب ۱۲، مصرف کافئین، حاملگی و بیماری کلیوی ممکن است در تشدید آن دخیل باشند. تجویز لودوپا- کربی دوپا، بروموکریپتین، دادن آهن خوراکی، کلونازپام و گاباپنتین ممکن است موثر باشد.

مرجع : ( اختلالات خواب کودکان ) مرکز جامع توانبخشی ایران