برخورد با قشقرق کودک
مهمترین کار در بر طرف کردن مشکلات رفتاری کودکان از جمله جیغ زدن، بر قرار کردن ارتباط عاطفی ملموس برای کودک است. پس در اولین گام باید تلاش کنید که از طریق انجام یک سری روشها، رابطه عاطفی بین شما و کودکتان برای او ملموستر شود.
بهترین زمانی را که در آن حوصله ارتباط و بازی با کودک خود را دارید انتخاب کنید. اغلب صبحها بین ساعات ۱۰ تا ۱۲ و عصرها بین ساعات ۵ تا ۸ با کودک خود گفتگو کنید و همراه او بازی مورد علاقهاش را انتخاب کنید. حداقل یک ساعت در زمان مورد نظر با کودک خود بازی کنید.
کودکان از نوع برخورد اطرافیان، واکنش بعدی را انجام میدهند؛ بنابراین باید در مقابل برخی از رفتارها و واکنشهای او صبور باشید تا آن رفتار در وی خاموش گردد؛ زیرا چهبسا توجه شما خود به خود باعث تقویت این رفتار در کودک گردد؛ بهعنوان مثال وقتی کودک میبیند شما در برابر جیغ زدن او برآشفته شدید تازه یاد میگیرد که برای آشفته شدن شما باید چه کند!
با توجه بهموقعیتی که او اقدام به جیغ زدن میکند، سعی نمایید در برخی از مواقع از روش محروم سازی بهجای تنبیه کلامی و رفتاری بهره گیرید. به این صورت که پس از اقدام وی به جیغ زدن، به او اجازه ندهید با اسباب بازی، بازی نماید. به او توضیح دهید که چرا او را از اسباب بازیهایش محروم کردید. او را از اسباب بازیهایش دور کنید تا مهلت یابد که دریابد چرا او را از اسباب بازیهایش، دور نمودهاید. به وی بگویید که اگر به شما قول دهد که دیگر این کار را تکرار نکند او را به محل بازی باز میگردانید.
تکرار رفتار پرخاشگرانه
یکی از دلایل تکرار رفتار پرخاشگرانه این است که کودک به این نتیجه میرسد که نه تنها رفتار پرخاشگرانهاش منجر به پیامد بدی نمیشود، بلکه تقویت هم میشود. مثلاً والدین گاهی چون حوصله سر و صدا و داد و فریادهای کودک خود را ندارند یا از رفتارهای پرخاشگرانه او میترسند، هنگام بروز رفتار پرخاشگرانه از سوی کودک سریع او را به خواستهاش میرسانند تا او را آرام کنند، در نتیجه کودک یاد میگیرد برای رسیدن به خواستهاش پرخاشگری کند.
گاهی هم کودک تنها برای جلب توجه والدین به خود و قرار دادن خود در کانون توجه خانواده، پرخاشگری میکند و والدین نیز بدون آن که متوجه باشند با توجه به او، او را به خواستهاش میرسانند و به این ترتیب احتمال این که در دفعات بعد برای جلب توجه والدین، پرخاشگری کند را افزایش میدهند.
اگر بد رفتاری کودک نشانه اعتراض وی است؛ به او و اعتراضش گوش دهید؛ زیرا گاه بد رفتاری در بچهها نشانه اعتراض آنهاست. این نوعی رفتار تلافی جویانه است که برخی از کودکان در پیش میگیرند؛ زیرا احساس میکنند فقط با این گونه رفتارها است که میتوانند نارضایتی خود را نشان دهند. در موارد عدم جیغ زدن، رفتارهای مثبت کودک مورد تشویق و توجه قرار گیرد. جهت تقویت رفتارهای مثبت میتوان از جدول رفتاری و امتیاز دادن بهره برد. در مخالفتهای خود با کودک، دقت داشته باشید که پای «نه گفتن» خود بایستید تا کودک تصمیمات را جدی بگیرد. البته منظور ما از قاطعیت بهموقع، خشونت و دیکتاتوری در برابر فرزند نیست.
تشویق رفتارهای مثبت
آنچه میگویید واقعی و درست باشد؛ مثلاً اگر بچه کار خوبی انجام داد و به او قول هدیه دادید، باید سر موقع هدیهاش را به او تحویل دهید. این کار باعث میشود که فرزند روی حرف والدینش حساب باز کند و برای تقویت رفتارهای خود و جلب رضایت پدر و مادرش، تمام تلاش خود را به کار گیرد؛ اما اگر به او قول دهید و در عمل به قولتان، سستی به خرج دهید، کودک به حرفتان اعتماد نمیکند و کمکم نسبت به انجام کارهای مفید و خوب بیرغبت میگردد.
در مقابل اگر بچه کار اشتباه و عمدی را انجام داد و او را تنبیه محرومیتی کردید، باید حتماً تنبیه محرومیتی خود را عملی کنید. اگر این کار را نکنید، کودکتان این برداشت را میکند که انجام کارهای اشتباه تنبیهی را برایش به همراه ندارد و تنبیههای ذکرشده توسط والدین، هرگز عملی نخواهد شد.