پرسش سی وششم: سلام. پسر من ۱۱ ماه و ۲ هفته سن داره. در۴۰ هفته از طریق سزارین به دنیا اومده .موقع زایمان و بعد زایمان هیچ مشکلی به وجود نیامده . دور سر و وزن طبیعی و نرمال هست. پسر من به موقع گردن گرفته. غلت زده و در ۸ ماهگی نشسته. ولی تا الان که یک سالشه نتونسته خوب پا بگیره و بدون کمک ایستاده باشه. سینه خیز و چهار دست و پا نمیره. دکتر فراون مراجعه کردیم. در آخر پیش دکتر مغز و اعصاب بردیم ام آر آی و نوار مغز داده. نوار مغز خوب بوده. در گزارش ام آر آی آتروفی خفیف زده که دکترها اعتقادی بهش نداشتن و گفتن ام آر آی نرماله. برای اطمینان به ۲ پرشک مغز و اعصاب مراجعه کردم و تشخیص تاخیر تکاملی دادن. پسر من چند جلسه هست کاردرمانیش شروع شده و تو مدت کوتاه تونسته قل خوردن یاد بگیره. الان چیزی که ذهن منو درگیر کرده ذهن پسرم هست. احساس میکنم پسرم از نظر ذهنی و شناختی هم عقبه. ارتباط چشمی خیلی خوبی داره. دقت و توجه بالایی داره و به هر صدایی واکنش داره. ولی از اول فقط دستشو دهنش کرده و اشیا داخل دهن نذاشته. برای مثال تو این سن بهش نون یا بیسکوییت بدم بلد نیست خودش بخوره. پسر من تو ۹ ماهگی دس دسی کرده و آواسازی داشته. بهش یاد دادم شیشه شیرشو خودش میخوره. با پتو دالی بازی میکنه. چند بار جلوش انجام دادم و یاد گرفته. دستشو باز میکنه که بغلش کنیم. توپ بازی میکنه ولی از همون بچگی وسایل بازی زیاد پرت میکرده الان کمتر شده از همون بچگی زیاد دستاشو نگاه میکرده. الان خیلی کمتر شده. پسر من هنوز اشاره یا بای بای بلد نیست. با دکتر صحبت کردم در مورد ذهن ،گفتن فعلا زوده و نمیشه نظری داد. الان من موندم چه کنم. به نظرتون الان واسه کاردرمانی ذهنی پسرم زوده؟ نمیخوام وقت رو از دست بدم. اینم بگم در ۸ ماهگی من با همین عنوان سوال پرسیدم از همین جا آقای دکتر پیشیاره جوابمو دادن و بهم گفتن به صورت ماهیانه مراجعه به مرکز کاردرمانی کنم و برنامه بگیرم و در منزل با پسرم کار کنم. امروز هم مرکز دکتر پیشیاره برای ماه آینده وقت دادن که دکتر پسرم رو ارزیابی کنه. تو این مدت من چیکار میتونم بکنم از نظر ذهنی واسه پسرم؟
پاسخ از دکتر پیشیاره:
درود و سلام
وقت خوش
دوست ارجمند، با سپاس از گزارش بسیار خوب و کامل شما که موجب میشود دقت پاسخدهی من بیشتر بشود و بتوانم بطور دقیق تری به موضوع مورد نظر بپردازم. بنظر میرسد که موضوع اول که باید به آن توجه نمود، استرس و اضطراب بیش از حد هنجار و طبیعی مادر میباشد که همین امر میتواند سبب بروز تاخیر در کودک شود، بنابراین پیشنهاد اول من کنترل آرامش روانی و تنش مادر است تا بتواند با ارائه ثبات هیجانی و عاطفی به عنوان یکی از بنیادی ترین پایه های کسب مراحل رشد روانی-حرکتی کودک در روش یکپارچگی حسی در تسهیل رشد سیستم عصبی مرکزی کودک نقش ایفا کند.
دوم اینکه برای کودکی در این سن بهترین تمرینات کمک کننده به رشد روانی- عصبی کودک؛ که حتما باید در قالب بازی و همراه با بیان و بروز هیجان انجام گردد؛ عبارتند از:
- استفاده از آب به عنوان اصلی ترین عنصر و مدالیته تاثیر گذار در یکپارچگی حسی با بکارگیری ایجاد اختلاف دما در بخشهای انتهایی اندامها نظیر مچ دست به پایین و مچ پا تا انگشتان ( همیشه به یاد داشته باشیم که این نواحی در رشد حسی و پرورش حس کنجکاوی و تعامل با محیط پیرامونش نقش اصلی دارند).
- حرکت دادن اندامها در ظرف آب و ایجاد گرداب و … در آن
- چلاندن و فشردن ابر و پارچه های آبدار که با اعمال فشار و وزن کودک بر روی آن موجب خروج آب شود که برای کودک بسیار خوشایند است.
- استفاده از اسباب بازیهایی متحرک و چرخ دار که با روشن شدن حرکات رفت و برگشتی همراه با انجام صداهای موسیقی و آرام ولی بدور از خشونت انجام میدهند در فاصله های نزدیک تا دور
- استفاده از پارچه های باریک که حبوبات بر روی آن با چسب های گیاهی چسبانده شده اند و کودک روی آن حرکت کند حتی اگر با کمک پدر و مادر راه برود.
- انجام بمباران حسی بر روی اندامهای انتهایی (که در تمرین شماره یک توضیح داده ام)؛ یعنی ریختن حبوبات با فاصله ی نزدیک تا دور روی آن بخشها البته در برخی مواقع نیز مالیدن یا حرکت دادن حبوبات روی این بخشها توصیه می شود.
- استفاده از نقابهای عروسکی رنگارنگ برای بازی با کودک
۸.. استفاده از خمیرهای بازی یا آرد و روغن در بازی با کودک در غلتاندن آن ها بر روی اندامها یا تکه تکه نمودن آن ها در جلوی کودک و مشارکت دادن کودک در این بازیها
- استفاده از برنامه های تلویزیونی دارای جلوه های ویژه ی پایین و اندک دارای تنوع صوت و لحن نظیر کارتون شکرستان ؛ البته به مدت کوتاه در حد ده دقیقه.
- استفاده از اسباب بازیهای موسیقی یایی نظیر زدن روی بلز یا زدن روی طبلک و تمپو
- استفاده از رادیو و وسایلی نظیر میکروفون و هدفون. البته کوتاه مدت در حد یک ربع تا نیم ساعت.
- حرکت کردن در مکانهای پاکیزه و بی خطر طبیعی نظیر ساحل دریا؛ روی چمن؛ در داخل گل و شل تا خشک بشود روی پوست کودک.
امیدوارم این تمرینات و بازی ها برای شما و فرزند عزیزتان مفید و ارزشمند باشد، و باعث بالارفتن روحیه ی شما نی بشود.
با سپاس فراوان از پرسش ارزشمندتان
ابراهیم پیشیاره- دفتر کاردرمانی رشد
