عنوان : مهارت­ های بینایی_حرکتی در کودکان با اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD)

نویسنده : زاهده نعیم ، کارشناس ارشد کاردرمانی ، دفتر کاردرمانی پیشیاره، تهران، ایران.

عملکرد نامناسب، زمانی اتفاق می­ افتد که فقدان انعطاف­ پذیری و انطباق در سیستم­ ها برای سازگاری با نیازهای فعالیت و محدودیت محیط ایجاد شود. این فقدان نیز در بسیاری از کودکان با مشکلات حسی، حرکتی و شناختی مثل اختلال نقص توجه­/ بیش فعالی(ADHD) دیده می­ شود. این کودکان به واسطه آسیب­ های کارکردی بدن (حسی، حرکتی، شناختی) جهت ارزیابی و مداخلات کاردرمانی به کاردرمانگران ارجاع داده می­ شوند.

شایع­ ترین اختلال کمبود در کودکان با ADHD، اختلال هماهنگی رشدی است و ۴۷ تا ۶۹ درصد این کودکان آن را تجربه می­ کنند. حتی هنگامی که کودکان با ADHD علائم DCD را نشان نمی­ دهند، مهارت­های حرکتی ضعیف­ تری را در مقایسه با کودکان با رشد عادی بروز می­ دهند. کودکان با ADHD نقص ­هایی در یکپارچگی بینایی­_ حرکتی دارند که می­ تواند ناشی از تغییرات مرتبط با توجه و مشکل در ادراک بینایی­_­فضایی، عملکرد اجرائی، سازمان­دهی ادراکی و یا بالیدگی دیرهنگام هماهنگی باشد. مشکلات مهارت های بینایی­_­حرکتی بر روی عملکردهای هماهنگی حرکات ظریف (برداشتن اشیاء، بستن دکمه لباس، توپ بازی، رنگ آمیزی اشکال، دست خط ناخوانا) و مهارت­ های حرکتی درشت (راه رفتن، دویدن، پریدن، برتری جانبی،لی­لی کردن) تأثیر می­ گذارد. حتی در برخی مطالعات مشکل در تعادل به سبب مهارت­ های حرکتی ضعیف و نقص پردازش­ های حسی گزارش شده است. این کودکان اغلب از بیش حسی یا نورهراسی، کاهش توانایی پردازش حس شنیداری یا لامسه و تعادل و کنترل وضعیتی یا هماهنگی ضعیف رنج می­ برند. درک بینایی با پردازش حسی مرتبط می­ باشد و به نظر می­ رسد این امر منجر می­ گردد این کودکان درک بینایی متفاوتی ارائه دهند. همچنین این مشکلات می ­تواند در قالب رفتارهای تکانشی، نقص توجه و بیش فعالی نمود پیدا کند. تغییرپذیری و بی­ثباتی نقص ادراک بینایی و مهارت های حرکتی در کودکان با ADHD باعث می­ شود که آنها در تشخیص اندازه حروف، فضای بین حروف و کلمات دچار اختلال شده و دست خط آنها به صورت ناخوانا و نارسا باشد. دست خط نارسا باعث افزایش زمان مورد نیاز برای نوشتن تکالیف در خانه و مدرسه می­ شود، که به پایین آمدن موفقیت تحصیلی منجر می­ گردد. اختلالات خواندن و نوشتن در این کودکان به صورت مشکل در بازشناسایی حروف و کلمات مشابه متأثر از نقص ادراک بینایی گزارش می­ شود. عملکرد نامناسب این کودکان در زمینه­ های مشارکت در تکالیف مدرسه، موفقیت­ های تحصیلی و تعاملات اجتماعی و مهارت­ های حرکتی به دلیل ضعف ساختار بینایی_حرکتی منجر به طرد شدن اجتماعی و کاهش عزت نفس می­ شود.

References:

۱.Hyerim Jung, Young Jae Woo,Je Wook Kang, Yeon Woo Choi,Kyeong Mi Kim. Visual perception of ADHD children with sensory processing disorder 2014; 11(2):[119-23 pp.].

۲. Germano GD PF, Okuda PMM, Capellini SA. Visual-motor perception of students with attention deficit hyperactivity disorder. CoDAS. 2013;25(4):337-41.

۳. Fliers E, Rommelse, N., Vermeulen, S., Altink, M., Buschgens, C. J. M., Faraone, S. V., et al. Motor coordination problems in children and adolescents with ADHD rated by parents and teachers: Effects of age and gender. Journal of Neural Transmission. 2008;115(2):211-20.