دوست یابی در کودکان اتیستیک
یکی از چالش هایی که والدین کودکان با اختلال طیف اتیسم با آن روبرو هستند، عدم مهارت کودک در دوست یابی است. تصور کودک عادی در مورد دوستی با گذشت زمان تغییر می کند ولی کودک با اختلال طیف اتیسم اغلب تصور نامفهوم و غیر معمولی از دوستی دارد. مهارت دوستیابی مهارتی است که باعث رشد همه جانبه کودک و سلامت او می شود و برای زندگی آینده او مثمرثمر است. در عین حال ایجاد روابط جدید برای همه افراد به یک میزان اضطراب آور است. حال تصور کنید که برای یک کودک با اختلال طیف اوتیسم چه اندازه دشوار است که نشانه های اجتماعی را پیدا کند و به شیوه ی رایج و قابل قبول پاسخ دهد. بنابراین ممکن است آنها دوستان کمی داشته باشند یا از صحبت با دیگران و سایر تعاملات اجتماعی اجتناب کنند. دستورالعمل هایی برای والدین وجود دارد تا بتوانند کودک با اختلال طیف اتیسم خود را در یافتن دوست جدید و حفظ روابط دوستی هدایت کنند. در زیر به چند نمونه از آنها اشاره می شود:
به کودک کمک کنید تا مفهوم دوستی را درک کند.
زمینه مناسبی را برای کودک اتیسم فراهم کنید تا کیفیت رابطه را درک کند. این اصل بسیار مهم است که کودک برای روابط تمایز قائل شود. به عنوان مثال، بعضی از کودکان با اختلال طیف اتیسم از دوست تصور فردی قلدر و پرخاشگر را دارند. شما باید ابتدا با گفتگو و با زبانی ساده مفهوم دوستی را توضیح دهید. برای مثال بگویید “دوست کسی است که با تو مهربان است. اسم تو را می داند و صدا می زند. از تو می پرسد چه کاری دوست داری انجام دهی.
شما همچنین باید از کودک سوالاتی نیز بپرسید، مانند” تو دوست داری با چه کسی در پارک بازی کنی”
البته این نکته را نیز در نظر بگیرید که به جای صرف وقت زیاد برای توضیح مفهوم دوستی بهتر است فرصت های فراوانی را برای تعامل با دیگران برای کودک فراهم کنید و در عین حال مهارت های دوست یابی را نیز برای برقراری ارتباط مثبت به او آموزش دهید.
نیازهای کودک را ارزیابی کنید
بعضی از کودکان اتیسم دارای کمبودهایی در مهارت های اجتماعی هستند. شناختن نقص در مهارت و نقص در عملکرد برای تعیین مناسب ترین مداخله بسیار حیاتی و مهم است. نقص در مهارت اغلب به عنوان نقص در عملکرد تعبیر می شود و این مسئله باعث می شود بزرگسالان کودک را به بی انگیزگی در اصلاح رفتارش متهم و او را سرزنش کنند در حالیکه کودک نیاز به آموزش مهارت اجتماعی دارد. یک راه مناسب برای تشخیص نقص در مهارت با نقص در عملکرد این است که آیا کودک می تواند وظایف، مسئولیت و کارهای دیگر را در ارتباط با افراد متفاوت و در موقعیت های مختلف انجام دهد. به عنوان مثال کودکی که فقط می تواند با والدین خود صحبت و ارتباط برقرار کند و با دیگران ارتباط برقرار نمی کند، باید مهارت های اجتماعی را در زمینه مختلف و با افراد مختلف یاد بگیرد تا بتواند عملکردش را بهبود بخشد. کودکان با اختلال طیف اتیسم به دلیل عدم مهارت، دارای مشکلات عملکردی و رفتاری هستند.
