تاثیر پروتکل استاندارد مداخلاتی ادراکی- حرکتی بر تکانشگری در کودکان
با اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی(ADHD-HI)
علیرضا نداف*۱ ،ابراهیم پیشیاره۲،بهروز اخوان۳، آرش ترکی۴
- دانشجوی کارشناسی ارشد کاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
- دکترای علوم اعصاب شناختی، کارشناس ارشد کاردرمانی، استادیار، گروه کاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
- کارشناس روانشناسی بالینی، مرکز کاردرمانی رشد، تهران، ایران.
- کارشناس کاردرمانی، گروه کاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
مقدمه: تکانشگری بعنوان یک خصیصه رفتاری بارز تشخیصی درکودکان با اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی از نوع ADHD-HI جلوه می نماید. ادراک (Perception) بعنوان سنگ بنای شناخت (Cognition) مطرح است و ارتباط بسیار تنگاتنگی با حرکت دارد، تا آنجا که این درهم آمیختگی موجب شده است که پروتکلهایی با محوریت یکپارچگی این دو (ادراک و حرکت) مطرح گردد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاثیر پروتکل استاندارد مداخلاتی تمرینات ادراکی- حرکتی بر کاهش رفتارهای تکانشگری در این کودکان می باشد.
روش کار: در این پژوهش ۲۰ پسر با اختلال ADHD-HI به روش در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه (مداخله(۱۲ نفر ، شاهد ۸ نفر ) قرار گرفتند. در گروه مداخله، علاوه بر دارو درمانی هفته ای سه جلسه ۴۵ دقیقه ای مطابق پروتکل رامون- جانستون(۲۰۱۱ ) ارائه گردید و همچنین تمریناتی (پنج مورد) نیز برای انجام در منزل توسط والدین به ایشان ارائه شد. ابتدا والدین کودکان پرسشنامه کانرز والدین را برای تعیین نوع اختلال کودکان و همچنین بروز و شذت رفتار تکانشگرانه تکمیل کردند. پس از اجرای ۸ هفته تمرینات ادراکی- حرکتی همراه با دارو درمانی از والدین خواسته شد که دوباره پرسشنامه کانرز والدین را تکمیل کنند. برای تحلیل از آزمون تی استفاده گردید و کلیه محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه۱۶ انجام گرفت.
یافته ها: یافته های نشان دهنده این بود که کودکان در گروه مداخله پس از پایان مداخله اختلاف معناداری در نمرات پرسشنامه کانرز والدین در بخش رفتارهای تکانشی(کاهش نمرات کسب شده) نسبت به گروه کنترل نشان دادند. همچنین مشکلات تکانشگری، اضطراب و پرخاشگری، پس از پایان مداخله به صورت معنا داری کاهش یافته بود.
نتیجه گیری: تمرینات ادراکی- حرکتی مطابق با پروتکل استاندارد رامون-جانستون در طی هشت هفته مداوم و مستمر باعث کاهش اختلالات رفتاری نظیر پرخاشگری، اضطراب و تکانشگری درکودکان با نقص توجه همراه با بیش فعالی می شود. هرچند پایداری نتایج و مقایسه پروتکلهای موجود و تعیین میزان اثربخشی آنها نیازمند مطالعات بیشتر و گسترده تر خواهد بود.
کلمات کلیدی:. اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی، پرسشنامه کانرز والدین ،تکانشگری، تمرینات ادراکی- حرکتی.
ارائه همراه با نمایش فیلم و معرفی پروتکل رامون-جانستون ۲۰۱۱ (تمرینات ادراکی- حرکتی).
