عنوان : چه شواهدی از آسیب مهارت های حرکتی و کنترل حرکتی در کودکان با اختلالات توجهی بیش فعالی وجود دارد ؟
نویسنده : پریسا زارعی ، کارشناس کاردرمانی ، دفتر کاردرمانی پیشیاره، تهران، ایران.
کودکان با اختلال بیش فعالی/ نقص توجه در طی فعالیت های روزانه از قبیل: شرکت در فعالیت های مدرسه ای با خطر شکست بیشتری مواجه هستند و سختی های بیشتری در زندگی اجتماعی شان خواهند داشت. در حقیقت آن ها توسط همتاهای سنی خود اغلب مطرود می شوند و به این دلیل اعتماد به نفس پایین تری را نشان می دهند. آن ها ممکن است مشکلاتی را در فعالیت هایی که نیاز به هماهنگی حرکتی بیشتری دارد، نشان دهند، از قبیل نوشتن با دست یا استفاده از ابراز. تحقیقات بی شماری نشان می دهند که کودکان بیش فعالی نقص توجهی فعالیت ها را که نیاز به مهارت حرکتی می باشد ضعیف انجام می دهند.
مقاله هایی که بازبینی سیستماتیک روی آن ها انجام شده است نشان می دهند که کودکانی با اختلال بیش فعال/ نقص توجهی هستند اغلب براساس DSM-VI دارای ویژگی های زیر هستند:
- یک الگوی پیوسته غیر توجهی –تکانشگری که مکررا نمایش داده می شوند و شدیدتر است از حالت رایجی که در افراد مشاهده می شود در مقایسه با سطوح رشدی.
- برخی از علایم بی توجهی یا بیش فعالی –تکانشگری پیش از سن ۷سالگی بروز می کند.
- برخی اسیب از علایم باید در حداقل ۲ مورد بروز کند.
- باید شواهد بارز از اینکه با رشد متناسب اجتماعی، آکادمیک یا عملکرد اشتغالی مداخله می کند وجود داشته باشد.
- اختلال منحصرا در طی دوره اختلال رشد فراگیر، اسکیزوفرنیا، یا سایر اختلالات رخ نمی دهد و توضیح توسط بهتری توسط اختلالات ذهنی دیگر نمی باشد.
زیرگروه های دیگری که در ادامه آورده شده در DSM-VI توضیح داده شدند.
- نقص توجهی /اختلال بیش فعالی عمدتا بی توجهی( نوع I )
- نقص توجه /اختلال بیش فعالی عمدتا بیش فعالی –تکانشگری (نوع H)
- نقص توجه / اختلال بیش فعالی نوع ترکیبی (نوع C)
تشخیص عمدتا توسط یک پزشک صورت می گیرد. علاوه براین ، یک پرسشنامه از قبیل مقیاس نسبی Conner که به والدین و یا به معلم کودک به منظور معین نمودن تاثیراتی که علایم بیش فعالی /کم توجهی در زندگی روزمره کودک دارد، داده می شود. بیش فعالی کم توجهی حدودا ۵/۹تا ۱۱/۴ درصد کودکان سن مدرسه را تحت تاثیر قرار می دهد. شیوع آن متناسب با سن متنوع است، ۱۱/۴درصد در کودکان رده ی سنی ۶-۱۲سال، کاهش ۸ درصد در کودکان ۱۳-۱۸ سال و بیش از ۵ درصد از ۱۹ سال به بزرگی.
نسبت مرد: زن در طی دوره کودکی تفاوت کمی دارد ( ۲.۳:۱) و بزرگسالی ( ۲.۴:۱) شیوع در ( نوع I) بیشتر است ، با ۵.۱درصد در دوره ی سنی ۶-۱۲ سال ، ۵.۷ درصد در دوره سنی ۱۳-۱۸ سال و ۲.۴ درصد برای بالای ۱۹ سال. شیوع کمتر ارزیابی ها در(نوع C) مشاهده شده ( از ۲.۳درصد تا ۱.۱درصد ) و ( نوع H) ( از ۲.۹درصد تا ۱.۶درصد ) کودکان بالای این دوره سنی.
برای کودکان با ( نوعC ) نسبت مرد: زن در دوره سنی ۱۳-۱۸ سال بالاست. ( ۵.۶:۱) نسبت به دوره سنی ۶-۱۲ سال ( ۳.۶:۱) که مقایسه شده اند.
یافته های مشابه برای بیش فعالی کم توجهی نوع H توضیح داده شده اند، که از۲.۳:۱ تا ۵.۵:۱ میباشد . برای بیش فعالی کم توجهی نوع I نسبت مرد: زن با یک نسبت ۲.۲:۱ در دوره سنی ۶-۱۲ سال پابرجا می باشد و یک نسبت ۱:۲ در طی دوره سنی ۱۳-۱۸ سال.
فرضیه های زیادی برای توضیح اتیولوژی بیش فعالی کم توجهی وجود دارد . تنوع ساختاری در مغز توضیح داده شده است آنورمالی های آناتومی مغزی از قبیل : مناطق فرونتوستریتال ، لوب های تمپورال ، هسته قاعده ای، جسم پینه ای ، مخچه ، تالاموس یا آمیگدال را لیست نموده است . برخی از دانشمندان از قبیل ویل کات ، بانیچ متوجه شدند که در اختلال بیش فعالی -کم توجهی در بزرگسالان ، کاهش ماده ی خاکستری در کورتکس پرفرونتال سمت راست که مرتبط با اختلال بیشتر در مهار پاسخ های حرکتی است،دیده می شود.
شارما و کوتر اشاره کردند که کورتکس پرفرونتال، هسته دمی ، مخچه ، یک تاخیری در بلوغ شان داشته اند . این مناطق یک نقش مهم در توجه و سازمان دهی افکار را برای برنامه ریزی حرکتی ایفا می کند
فرضیه های دیگری علایم بیش فعال را از نقایص در نوروترنسمیتر ها تشریح می کنند. همانطور که توسط شارما و کوتر شرح داده شد، فعالیت ناحیه کورتکس پرفرونتال به طور اولیه توسط نوروترنسمیتر هایی از قبیل دوپامین و نوراپی نفرین نگه داری شده است. سطح دوپامین بنظر می رسد که در کودکان با اختلال بیش فعالی /کم توجهی کاهش یافته است، دارویی رایج متیل فندیت است که سطح دوپامین ر ا در کورتکس پرفرونتال افزایش می دهد.
داروها به منظور بهبود کنترل مهاری و کنترل اجرایی توجهی در نظر گرفته شده اند. علاوه براین ، متیل فندیت به منظور بهبود مهارت حرکتی نیز گزارش شده است.
دقیقا مشخص نیست که آیا دارو به طور مستقیم مهارت حرکتی را تحت تاثیر قرار می دهد یا به طور غیر مستقیم. کودکان دچار اختلال بیش فعالی -کم توجهی بطور همراه اختلالات روانی از قبیل اتیسم یا اختلالات تیک و همچنین اختلالات عصبی رشدی از قبیل نارسا خوانی یا اختلال هماهنگی رشدی را نشان می دهند. علاوه براین، متوجه شدند که بیش از ۵۰ درصد کودکان با /بیش فعالی کم توجهی دارای اختلال هماهنگی رشدی می باشند و بیشتر از نیمی کودکان اختلال هماهنگی رشدی با صفات بیش فعالی کم توجهی اشتباه تشخیص داده می شوند. با توجه به اینکه اغلب آسیب کمی در مهارت حرکتی بارز دارند. کانتل، اسمیت توضیح داده اند که در بیشتر کودکان اختلال هماهنگی رشدی در سن ۵ سالگی تشخیص داده می شوند و آسیب های حرکتی در ۱۵ سالگی بروز واضح می کند که نسبت به کودکان دیگر تفریح اجتماعی کمتر و عملکرد آکادمیک کمتری خواهند داشت. بنابراین، به نظر می رسد که تشخیص نقایص حرکتی به منظور جلوگیری از عواقب بعدی مهم است.
References :
۱.Adi-Japha،E.،Landau،Y.E.،Frenkel،L.،Teicher،M.،Gross-Tsur،V.،&Shalev،R.S.(2007).ADHDanddysgraphia:Underlyingmechanisms.Cortex،۴۳(۶)،۷۰۰–۷۰۹.http://dx.doi.org/10.1016/s0010-9452(08)70499-2.Alderson،R.M.،Rapport،M.D.،&Kofler،M.J.(2007).Attention-deficit/hyperactivitydisorderandbehavioralinhibition:Ameta-analyticreviewofthestop-signalparadigm.JournalofAbnormalChildPsychology،۳۵(۵)،۷۴۵–۷۵۸.http://dx.doi.org/10.1007/s10802-007-9131-3.AmericanPsychiatricAssociation(2000).Diagnosticandstatisticalmanualofmentaldisorders(4thed.).Washington،DC:AmericanPsychiatricPress.Barkley،R.A.(1997).Behavioralinhibition،sustainedattention،andexecutivefunctions:ConstructingaunifyingtheoryofADHD.PsychologicalBulletin،۱۲۱(۱)،۶۵–۹۴.http://dx.doi.org/10.1037/0033-2909.121.1.65Bart،O.،Daniel،L.،Dan،O.،&Bar-4.Haim،Y.(2013).Influenceofmethylphenidateonmotorperformanceandattentioninchildrenwithdevelopmentalcoordinationdisorderandattentiondeficithyperactivedisorder.ResearchinDevelopmentalDisabilities،۳۴(۶)،۱۹۲۲–۱۹۲۷.http://dx.doi.org/10.1016/j.ridd.2013.03.015Bart،O.،Podoly،T.،&Bar-5.Haim،Y.(2010).ApreliminarystudyontheeffectofmethylphenidateonmotorperformanceinchildrenwithcomorbidDCDandADHD.ResearchinDevelopmentalDisabilities،۳۱(۶)،۱۴۴۳–۱۴۴۷.http://dx.doi.org/10.1016/j.ridd.2010.06.014Beery،K.E.(1997).TheBeery–۶.Buktenicadevelopmentaltestofvisualmotorintegration:VMIwithsupplementaltestsofvisualperceptionandmotorcoordination:Administration،scoringandteachingmanual.Parsippany،NJ:ModernCurriculumPress.