راست دستی و چپ دستی کودک
نوزاد انسان نه راست دست و نه چپ دست است، ولی در ماه های اول زندگی کم کم به یکی از دست ها تمایل بیشتری را نشان می‌دهد. در شش ماهگی اکثر نوزادان دو دست را به طور مساوی به کار می‌برند و در پایان سال اول زندگی تمایل به یکی از دست ها قابل مشاهده و تشخیص است.
در طی دومین سال نیز کودکان گاهی دست اصلی خود را به دیگری تغییر می‌دهند، ولی تعداد این تغییر کمتر از سال اول است و بطوری که تعداد تغییر در سومین سال زندگی کمتر از سال دوم می‌شود تا این که در شش سالگی دیگر تقریبا ترجیح دستی ثابت باقی می‌ماند.
هر نیمکره مغز کنترل یک قسمت از بدن را بر عهده دارد و به این ترتیب نیمکره چپ مغز کنترل طرف راست بدن و نیمکره راست مغز کنترل چپ بدن را کنترل می کند.
درغالب مردم طرف راست بدن به علت فعال بودن نیمکره چپ نسبت به طرف چپ بدن انها برتری دارد. بدین معنی که بیشتر از چشم و گوش و دست و پای راست خود استفاده می کنند . اما در برخی ها طرف چپ برتری دارد . اما افرادی نیز وجود دارند که طرف راست یا چپ آن ها تماما برتری ندارد بلکه بخشی از اندام طرف راست و بخشی از اندام های طرف چپ آن ها برتر می باشد.
در اینگونه افراد عدم غلبه طرفی مغز وجود دارد. البته همیشه این غلبه مشکل ساز نیست. اما وجود برتری جانبی مغز می تواند کارایی افراد را افزایش دهد.
برتری یکی از دست ها بر دیگری بهتر از وجود تردید در کودک است. برقراری برتری در یکی از دست ها موجب احساس ثبات و اطمینان و کسب مهارتهای کامل حرکتی در فعالیتها می‌شود، اما جواب به این سوال که برتری کدام بهتر است به فرهنگ جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، بستگی دارد.
دلیل قاطع و روشنی وجود ندارد که بگوییم راست دسته بر چپ دسته برتر هستند؛ اما سنت موجود این است که راست دستی را ترجیح می‌دهند و در فرهنگ ایران نیز همین ترجیح وجود دارد. در واقع راست دستی یک قرارداد فرهنگی – اجتماعی است که بیشتر مردم به حفظ آن متمایل هستند.
برای کودک بین سه تا پنج سالگی سال های مهمی از نظر چپ دست یا راست دست شدن است. در این مدت کودک رفته رفته در بکار بردن یکی از دست ها تاکید بیشتری می‌کند. اگر کودک را به حال خود رها کنیم، ممکن است خودبه‌خود راست دست شود، ولی این امکان وجود دارد که وی عادت به چپ دستی بکند. پس بهتر است که راست دستی یا چپ دستی فرزند خود را مشخص کنیم.
با انجام فعالیت های زیر برتری هر کدام از اندام های فرزند خود را مشخص کنید.
۱- یک توپ در فاصله دو یا سه متری کودک قرار دهید و از او بخواهید بدود و توپ را شوت کند.
آن گاه مشخص کنید کدام پا را برای شوت کردن استفاده کرده ان پا پای برتر است یا از او بخواهید برایتان لی لی کند پای برتر پایی است که کودک بر زمین می گذارد.
۲- کاغذ یا مقوایی رابه شکل یک لوله به قطر نیم تا یک سانتی متری درست کنید و به کودک بدهید تا از داخل سوراخ آن یک هدف ریز را نگاه کند انگاه چشمی را که مورد استفاده قرار داده است (یعنی چشم برتر را ) یادداشت کنید.
۳- ساعت مچی تان را به وی بدهید تا امتحان کند و توجه کنید که صدای ان را می شنود یا خیر.
آن گاه یادداشت کنید که از کدام گوش خود استفاده کرد است چپ یا راست.
۴- نخ و سوزن پلاستیکی یا …. به وی بدهید تا نخ را از داخل سوزن عبور دهد سپس ملاحظه کنید که با کدام دست نخ را عبور می دهد.
چنانچه در این تست ها به این نتیجه رسیدید که کودک برتری طرفی کامل دارد یعنی تمام اندام های چپ یا تمام اندام های راست او برتر است تمرین های مربوط به هماهنگی چشم و دست را شروع می کنیم.
