اتاق تاریک چیست؟

اتاق تاریک بعنوان یکی از زیر مجموعه های محیط چند حسی (Multi-Sensory – Environment) به تقویت عملکردهایی می­پردازد که در آنها غالباً حس های بینایی، شنوایی، وستیبولار، عمقی و لامسه تحریک و تقویت می‌شود.اتاق تاریک رایانه ای با هدف اولیه ارتباط سیستم بینایی با رویکرد مبتنی بر روش یکپارچگی حسی و توجه در سال۱۳۸۶در مجتمع توان بخشی عصبی رشد تأسیس و راه اندازی گردید.

اهداف و مزایا

در این اتاق تمریناتی با هدف بهبود حرکات چشمی، کاوش چشمی ، میدان بینایی ،مهارتهای نوشتاری ،افزایش توجه و تمرکز، افزایش خود پنداره، آگاهی از بدن، افزایش دامنه حرکتی، افزایش تحمل کاری ،کاهش تکانشگری و طراحی شده است.علت انجام تمرینات در اتاق با نور کم و حداقل روشنایی اینست که با کاهش میزان و شدت نور نقش عوامل تداخل کننده در توجه (Distractive) کاهش یابد. همچنین استفاده از ابزارهای رایانه ای و نورهای جذاب موجب افزایش انگیزه کودکان برای انجام دادن تکالیف شده و منجر به ترغیب علاقمندی کودکان برای انجام فعالیت­ها و به دنبال آن افزایش تحمل کاری آنها می­گردد. همچنین گاهی اوقات فراهم کردن فضایی که برای کودک هیچ بار معنایی خاصی ندارد سبب کاهش بروز رفتارهای تدافعی می شود. یکی دیگر از مزایای اتاق تاریک شکستن مقاومت کودک و تشویق وی برای مشارکت فعال در انجام تمرینات بوسیله استفاده از جذابیت نور و بازی با آن است زیرا ابزاری در دسترس کودک قرار می­گیرد که برای وی جذاب خواهد بود. از این رو کودک بدون مقاومت و به راحتی آماده پذیرش تکالیف می­شود و به مرور تمریناتی را انجام می­دهد که پیش از این برای انجام آنها مقاومت زیادی وجود داشته است.

در راستای شکل گیری و پدید آمدن جزئیات بیشتر تصویر بر روی قشر مغز در هنگام مشاهده یک شیء، می­توان با استفاده از تمریناتی که برای حرکات چشمی همانند حرکات تعقیبی آرام، حرکات جهشی چشم (Saccadic) و همچنین ثبات چشمی (Fixation) طرح ریزی شده، بر روی مبانی اولیه توجه و ارتباط آن با بینایی تمرکز نمود. بنابراین با تکرار تمریناتی که منجر به ثبات چشمی می­شود ، می­توان توجه کودک را به جزئیات تقویت نمود و همچنین با استفاده از تمرینات مرتبط با تعقیب بینایی، دامنه توجهی این کودکان افزایش می‌یابد.

در مطالعات بهبود دامنه حرکات چشمی و جداسازی حرکات چشم و سر در بهبود مهارت­های حرکتی افزایش توجه و افزایش میدان بینایی به اثبات رسیده است.

گروه هدف :

اتاق تاریک می‌تواند طیف وسیعی از اختلالات کودکان و نوجوانان را در برگیرد. گروه های هدف جهت درمان در اتاق تاریک به شرح زیر می­باشند :

  • اختلالات یکپارچگی حسی
  • اختلالات رشدی همانند اختلال اوتیسم و آسپرگر
  • اختلالات یادگیری
  • اختلالات مرتبط با توجه و بیش فعالی
  • اختلالات حرکتی دستخط و بد نویسی
  • فلج مغزی
  • اختلالات وسواسی
  • اختلالات اضطرابی

مداخلات و روش­های درمانی :

کاردرمانگران اتاق تاریک مرکز کاردرمانی رشد با دانستن این اصول تمریناتی را با کمک ابزارهای زیر طرح ریزی کرده اند:

  • لیزر با رنگ ها و شدت نور متفاوت
  • نمایشگر در ابعاد بزرگ
  • نرم افزارها و بازی های رایانه ای ویژه
  • ابزارهای ترسیمی از راه دور
  • انواع لامپ‌های با نور و زمان‌بندی روشنایی متفاوت
  • ابزار هوشمند سمعی، بصری و حرکتی

نتیجه گیری:

اتاق تاریک می‌تواند مکمل مناسبی برای درمان‌های توانبخشی باشد و همچنین می­تواند در ابتدای درمان برای ایجاد مبانی اولیه حسی و یکپارچگی سیستم­های بینایی با دیگر حواس و هم در مراحل بالاتر در جهت افزایش سطح توجه، مهارت‌های حل مسأله و مهارت‌های تعالی مثمرثمر باشد.

تهیه و تنظیم:

شیوا جانمحمدی، کارشناس ارشد کاردرمانی

امید هاشمی، کارشناس کاردرمانی

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
فهرست